(บทความนี้ตีพิมพ์ในคอลัมน์ “Life is Learning” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ วันอาทิตย์ที่ 13/04/2557)
“ทุก ๆ ครั้ง ที่เรากำลังจะได้อะไร” ให้ถามต่อไปว่า “แล้วคนอื่นเสียอะไรไปบ้าง”
“อย่าถามว่าฉันจะได้อะไร” แต่จงถามว่า “แล้วฉันจะให้อะไรกับคนอื่นได้บ้าง”
(สาระธรรมเพื่อมวลชน จากท่าน ว.วชิรเมธี)
มีคนกล่าวไว้ว่า “คำถามที่ทรงพลัง สร้างการเปลี่ยนแปลงอันยิ่งใหญ่”
เวลาเราร่วมมือกันทำอะไรส่วนใหญ่เรามักมองเพียง 2 มิติ คือ หากทำเรื่องนี้สำเร็จแล้ว เธอจะได้อะไร และหากทำเรื่องนี้สำเร็จแล้ว ฉันจะได้อะไร เราต้องขยายกรอบความคิดออกไปว่า หากทำเรื่องนี้สำเร็จแล้ว สังคมจะได้อะไร หากทำเรื่องนี้สำเร็จแล้ว ประเทศชาติจะได้อะไร ไม่ต้องไปมัวกังวลว่าเราจะได้อะไรหรือไม่
การที่เราจะขยายกรอบความคิดเราให้ออกไปได้ไกลนั้น ขึ้นอยู่กับคำถามเป็นสำคัญ ผู้เขียนนึกถึงเทคนิคการตั้งคำถามอันทรงพลัง ในหนังสือที่ชื่อว่า “เดอะ เวิลด์ คาเฟ่” เขียนโดย ฆวนนิต้า บราวน์ และ เดวิด ไอแซคส์ แปลเป็นภาษาไทยโดย เจริญเกียรติ ธนสุขถาวร และกฤตศรี สามะพุทธิ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์สวนเงินมีมา
ในหนังสือเล่มนี้ได้ยกตัวอย่างเกี่ยวกับการตั้งคำถามอันทรงพลังของบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลกที่ชื่อว่า Hewlett-Packard หรือเรียกย่อ ๆ ว่า HP ซึ่งได้นำกระบวนการ Dialogue ไปใช้ในการประชุมระดมสมองเพื่อค้นหาไอเดียในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ
คำถามที่ถูกตั้งประเด็นขึ้นมาในที่ประชุม ก็คือ “How can HP be the best in the world ?” ซึ่งดูเผิน ๆ แล้วน่าจะเป็นคำถามที่ดีทีเดียว แต่มันสะท้อนให้เห็นแค่มิติในเชิงการแข่งขันกับบริษัทคู่แข่งอื่น ๆ เท่านั้น คำถามลักษณะนี้ทำให้กรอบความคิดในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ถูกจำกัดแค่เพียง ดูว่าคู่แข่งของเราทำอะไรบ้าง เราจะทำให้ดีกว่าคู่แข่งได้อย่างไร
แต่หากเราเปลี่ยนเพียงแค่คำ ๆ เดียวจาก in เป็น for คำถามก็จะเปลี่ยนเป็น “How can HP be the best for the world ?”
พลังแห่งคำถามเปลี่ยนไปจาก มิติในเชิงการแข่งขัน (Competition) ไปสู่มิติในการแบ่งปัน (Contribution) ว่า HP จะทำอะไรเพื่อ่โลกใบนี้ ซึ่งจะให้กรอบความคิดในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ถูกขยายออกไปกว้างขึ้น
ปิดท้ายด้วยคำถามที่ทรงพลัง ของ John F. Kennedy อดีตประธานาธิบดีประเทศสหรัฐอเมริกา
“Don’t Ask what the country can do for you, ask what you can do for your country”
“อย่าถามว่าประเทศชาติจะให้อะไรแก่ท่าน แต่จงถามตัวท่านเองว่าท่านจะทำอะไรให้ประเทศชาติ”
“นายเรียนรู้”
วิทยากร และที่ปรึกษา
A@LERT Learning and Consultant
มือถือ 086-7771833
E-mail : boonlert.alert@gmail.com
Facebook : นายเรียนรู้
Line ID : @lert
www.nairienroo.com
