ปี 2016 ที่ผ่านมา นับว่าเป็นปีที่ได้เรียนรู้เพิ่มเติมในหลายเรื่อง ในหลากหลายมิติ ในหลากหลายบทบาท บทบาทหุ้นส่วนร้าน House of Commons-Cafe&Space มีความสุขในการทำงานในบทบาทนี้มากที่สุด ดีใจที่ร้าน House of Commons-Cafe&Space ได้เป็นพื้นที่ที่เปิดกว้างความคิดเห็นต่างอย่างแท้จริง ดีใจที่เพชรมีความสุขในการทำสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น Project Manager หนังสือ “ถูกทางเกรียน เมื่อลูกเปลี่ยนเรา” ของอาจารย์ต้น
หัวใจสำคัญของผู้ประกอบการที่เป็นผู้ผลิตสินค้า คือ ต้นทุนสินค้า การบริหารต้นทุนสินค้า โดยการทำโครงการประเภทลดต้นทุน (Cost Down) เป็นสิ่งสำคัญอย่างมากที่จะทำให้ได้ผลกำไรที่เพิ่มขึ้น (Profit Up) ยกตัวอย่าง เช่น สินค้าตัวหนึ่งราคา 100 บาทต่อหน่วย ต้นทุนสินค้าอยู่ที่ 60 บาทต่อหน่วย กำไรเท่ากับ 40 บาทต่อหน่วย หากในแต่ละเดือนโรงงานแห่งนี้มียอดขายสินค้าที่ 10,000 หน่วย จะได้รายรับทั้งสิ้น
เบื้องลึกการตัดสินใจ หลายครั้งหลายหนที่เรามักมีความคิดเห็นที่ขัดแย้งกัน บ่อยครั้งมักจบลงเอยด้วยการทะเลาะเบาะแว้งกัน ใช้คำพูดที่เหน็บแหนมกัน หากเป็นในที่ประชุมภายในบริษัท ภายในองค์กรก็มักจบลงด้วยการทุบโต๊ะโดยผู้มีอำนาจในที่ประชุม หรือลงมติด้วยเสียงข้างมากในที่ประชุม น้อยครั้งมากที่หันเข้าเข้ามาหากัน เพื่อพิจารณาในเรื่องรูปแบบความคิด (Mental Model) ที่มีในใจของแต่ละคน โดยปุถุชนคนทั่วไปจะมีรูปแบบในการตัดสินใจต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ดังรูปภาพ ปัจจัยในการตัดสินใจแต่ละคนไม่ได้มาจาก Information Feedback ที่เป็นข้อเท็จจริงเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากกฎเกณฑ์การตัดสินใจที่เกิดรูปแบบความคิด (Mental Model) ของคน ๆ นั้น
ในคืนที่มีพายุฝนฟ้าคะนอง ครอบครัวหนึ่งหนีออกจากเมืองโซโดม แล้วต้องมาพบกับแม่น้ำที่ขวางทางอยู่ ตามคำพยากรณ์ในเวลานั้นบอกว่า สะพานจะขาดภายในเวลา 15 นาที ในการข้ามสะพานนี้ เวลาที่ต้องใช้สำหรับแต่ละคนเป็นดังนี้ ลูกชาย 1 นาที, ลูกสาว 2 นาที, พ่อ 5 นาที, แม่ 8 นาที และมีเงื่อนไขอยู่ว่า การข้ามสะพานแต่ละครั้ง สามารถข้ามได้ทีละ 2
GRI ย่อมาจากคำว่า Global Reporting Initiative เป็นองค์กรอิสระระหว่างประเทศที่ช่วยเหลือให้องค์กรธุรกิจภาครัฐ หรือองค์กรอื่น ๆ ที่สนใจสามารถทำความเข้าใจและสื่อสารผลการดำเนินงานด้านความยั่งยืนของภาคธุรกิจ รวมถึงสื่อสารผลกระทบของภาคธุรกิจต่อประเด็นความยั่งยืน และวิธีการจัดการ เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิทธิมนุษยชน และคอร์รัปชัน โดย GRI เป็นองค์กรที่กำหนดแนวทางการเปิดเผยข้อมูลและจัดทำรายงานด้านความยั่งยืนประจำปีที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดในโลกธุรกิจ “นายเรียนรู้” อาจารย์บุญเลิศ คณาธนสาร วิทยากร และที่ปรึกษา A@LERT Learning
การวิเคราะห์ระบบ (Systems Analysis) เมื่อย้อนกลับไปดูที่บทที่ 1 ในเรื่องปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 2 ซึ่งเป็นกรณีที่ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” มากกว่า “ค่ามาตรฐาน (Standard)” ดังแสดงในรูปที่ 4.1 รูปที่ 4.1 ปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 2 นี้เป็นปัญหาประเภท “ปัญหาพื้น ๆ (Standard Problem)” ที่เราสามารถที่จะใช้วิธีการเดิมในอดีตที่เคยทำสำเร็จตาม
นายเจฟเกิดทะเลอทะล่าไปอวดฉลาดกับเจ้าพ่อมาเฟียแห่งเมืองชิคาโก เจ้าพ่อมาเฟียจึงป้อนคำถามยาก ๆ ให้ตอบ ถ้านายเจฟตอบไม่ได้ก็จะต้องโดนหล่อฝังเข้าไปในคอนกรีต คำถามมีดังนี้ “มีขวดไวน์ขนาดบรรจุ 1 ลิตร อยู่ 1 ขวด และมีเหยือกขนาดบรรจุ 800 มิลลิลิตร อยู่ 1 ใบ ต้องการแบ่งไวน์ 400 มิลลิลิตร ให้มาอยู่ในเหยือกดังกล่าวนี้” ถามว่า นายเจฟจะทำได้อย่างไร ถ้าสิ่งที่เจ้าพ่อยื่นให้เป็นแก้วไวน์ขนาดบรรจุ
ในการสำรวจสภาพการณ์ของการพัฒนาเพื่อออกตัวผลิตภัณฑ์ X ที่เป็นยุทธศาสตร์ในเฟสต่อไปของบริษัทในตลาด 4 ราย คือ บริษัท A, B, C และ D ได้ข้อมูลว่า ถ้าบริษัท A หรือ B อย่างน้อยหนึ่งบริษัททำการพัฒนาอยู่ บริษัท C ก็กำลังพัฒนาด้วยเช่นเดียวกัน ถ้าบริษัท A หรือ C
การออกแบบระบบ (Systems Design) เมื่อย้อนกลับไปดูที่บทที่ 1 ในเรื่องปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 1 ซึ่งเป็นกรณีที่ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” มากกว่า “ค่ามาตรฐาน (Standard)” ดังแสดงในรูปที่ 3.1 ปัญหาในรูปแบบกรณีที่ 1 นี้เป็นปัญหาประเภท “ปัญหาท้าทาย (Challenge Problem)” ที่เราไม่สามารถที่จะใช้วิธีการเดิมในอดีตที่เคยทำสำเร็จตาม “ค่ามาตรฐาน (Standard)” มาใช้ได้อีกต่อไป
เมื่อเอ่ยถึงความคิดเชิงระบบ (Systems Thinking) หลายคนคงนึกถึง หนังสือที่ชื่อว่า “The Fifth Discipline” ของ Peter M. Senge ซึ่งพูดถึงวินัยทั้ง 5 ประการ ขององค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) ได้แก่ Personal Mastery Mental Models Shared Vision