“ซาเทียร์” เป็นกระบวนการเชิงบวกในการเข้าไปสำรวจภายในของตนเอง ที่แตกต่างจากกระบวนการทางด้านการเยียวยาจิตใจทางด้านอื่นที่พยายามเข้าไปสร้างความบาดเจ็บเพิ่มเติมทางจิตใจอย่างไม่ตั้งใจ “ซาเทียร์” เน้นกระบวนการพัฒนาทางด้านจิตใจให้เกิด Self-Esteem ในตัวเอง ความทุกข์ภายในจิตใจของเราจะคลี่คลายหายไปหากเราเข้าใจในธรรมชาติความเป็นคนอย่างเป็นธรรมชาติ (Fully Human) ยอมรับได้ถ้ามี ความผิดพลาด อารมณ์ความรู้สึกเชิงลบ ความไม่สมบูรณ์แบบ คนทั่วไปจำนวนมากไม่ต้องการเป็นคนธรรมดา เพราะจะรู้สึกตัวเองยังมีคุณค่าไม่พอ จึงพยายามแสวงหาบางสิ่งบางอย่าง เพื่อทำให้ตัวเองโดดเด่น มีชื่อเสียง เป็นที่ยอมรับ จงยอมรับความเป็นคนธรรมดา พัฒนาตนเองในความเป็นตัวเรา “นายเรียนรู้” อาจารย์บุญเลิศ คณาธนสาร
“ซาเทียร์” เป็นหลักสูตรยอดนิยมหลักสูตรหนึ่งของ “เสมสิกขาลัย” ที่จะมาใช้สถานที่เรือนร้อยฉนำ สวนเงินมีมา ในการจัดเป็นประจำทุกปี แม้ว่าร้าน House of Commons – Cafe&Space ของผมกับหุ้นส่วนจะตั้งอยู่หน้าทางเข้าสวนเงินมีมา แต่ผมก็ยังไม่มีโอกาสได้เข้าอบรมซักที จนกระทั่งเมื่อสุดสัปดาห์ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ที่ผ่านมา ก่อนหน้านั้นผมรู้จัก “ซาเทียร์” เพียงแค่ผิวเผิน รู้ว่ามันเกี่ยวข้องในการพัฒนาจิตใจอะไรบางอย่างจากการทำความเข้าใจกระบวนการภายในของตนเองก็เท่านั้น ผมไม่เคยมีความรู้สึกอยากที่จะเข้าอบรม หรือบางครั้งชักเริ่มอยากแต่ดูแล้วสภาพจิตใจตนเองยังไม่พร้อม จนกระทั่งเมื่อกลางปีที่ผ่านมา ผมเริ่มมีความสนใจ
ช่วงเวลาต้นปีอาจจะเป็นช่วงเวลาที่ใครหลาย ๆ คน ที่ยังทำงานประจำอยู่ เมื่อได้รับโบนัส ได้รับการปรับเงินเดือน อาจจะได้รับการโปรโมทหรือไม่ก็ตาม ? หลายคนคงคิดทบทวนกับตัวเองอยู่ว่าจะฝากอนาคตตัวเองไว้กับองค์กรนี้อีกหรือไม่ ? วันนี้ผมมีบางส่วนในหนังสือของ OSHO ที่ชื่อว่า “เด็ดเดี่ยว” มาถ่ายทอดให้ได้ขบคิดกัน “โดยพื้นฐานแล้ว ความกล้าหาญคือการเสี่ยง เสี่ยงจากสิ่งที่รู้จักไปยังสิ่งที่ไม่รู้จัก จากสิ่งที่คุ้นเคยไปยังสิ่งที่ไม่คุ้นเคย จากความสะดวกสบายไปยังความไม่สะดวกสบาย จากการเดินทางอย่างมีเป้าหมายไปสู่การเดินทางอย่างไร้จุดหมาย โดยที่ไม่รู้เลยว่าจะสามารถทำสำเร็จหรือไม่ มันไม่ต่างอะไรจากการเดิมพัน แต่เพราะการเดิมพันครั้งนี้เท่านั้นที่จะทำให้ท่านรู้ว่าชีวิตคืออะไร” “จงจำไว้ว่าความกล้าหาญไม่ได้แปลว่าไม่มีความกลัว
Turtle Diagram เป็นเครื่องมือตัวหนึ่งที่ถูกหยิบยกขึ้นมาใช้ในการออกแบบกระบวนการ และทวนสอบกระบวนการ โดยพิจารณาว่าหากมี Input ที่ได้รับเข้ามา จะทำให้เกิด Output ส่งมอบออกมานั้น กระบวนการควรจะต้องประกอบไปด้วย Resources อะไรบ้างที่ต้องนำเข้ามา Man ใครบ้างที่ต้องเข้ามาเกี่ยวข้อง Methods แล้วจะต้องทำอย่างไร ท้ายที่สุดก็ต้องมาวัดว่าผลที่ได้เป็นอย่างไร ? ใช้อะไรเป็นตัวชี้วัด ? “นายเรียนรู้” อาจารย์บุญเลิศ คณาธนสาร วิทยากร
เนื่องในวันครู อยากหยิบหนังสือที่ชื่อ “คุรุวิพากษ์คุรุ” ของ OSHO มาเป็นมุมมองหนึ่งที่สะท้อนความแตกต่างทางบริบทกับที่เป็นอยู่ในสังคมไทยที่การวิพากษ์วิจารณ์ครู อาจารย์ เป็นสิ่งที่ยังไม่เปิดกว้างเท่าไหร่ OSHO มีความกล้าหาญมากในการหยิบยกศาสดา และนักปราชญ์ต่าง ๆ ที่มีชื่อเสียง มีสาวกที่ศรัทธาอย่างมั่นคง เช่น พระพุทธเจ้า, พระเยซู, คาริล ยิบราน, กฤษณะมูรติ ฯลฯ มาวิพากษ์วิจารณ์ในแก่นธรรมอย่างตรงไปตรงมา สิ่งที่ OSHO สะท้อนให้เราเห็นนั้น
วันที่สามซึ่งเป็นวันสุดท้ายในการเรียน “ซาเทียร์” ขั้นพื้นฐาน ในวันนี้กระบวนกรได้ชวนเราทำความเข้าใจลึกลงไปเกี่ยวกับตัวเราเอง และความสัมพันธ์กับคนในครอบครัว โดยให้เขียนออกมาเป็นแผนที่ครอบครัว (Family of Origin) โดยแนวคิดของ “ซาเทียร์” เชื่อว่านอกจากตัวเราเองแล้ว ครอบครัวที่เราอยู่ด้วยในวัยเด็กจะส่งผลต่อเราอย่างมาก การพิจารณาท่าทีต่าง ๆ ของคนในครอบครัวที่รับมือต่อปัญหาที่เกิดขึ้นภายในครอบครัวเป็นอย่างไร ใครในครอบครัวที่ชอบบงการ ใครในครอบครัวที่ยอมโอนอ่อนผ่อนตาม ใครในครอบครัวเป็นคนเจ้าหลักการใช้เหตุผล และใครในครอบครัวที่มักเฉไฉ นอกจากพิจารณาในท่าทีแล้ว การพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นพ่อของเรากับแม่ของเรา พ่อของเรากับเรา แม่ของเรากับเรา
วันที่สองกับการเรียน “ซาเทียร์” สิ่งที่ได้เรียนรู้ลึกลงไปในการทำความเข้าใจตนเอง มีอยู่หัวข้อหนึ่งที่น่าสนใจ ที่ทำให้ตัวเองเข้าใจปมความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในอดีตที่ผ่านมา หัวข้อที่ว่า คือ วิธีรับมือแก้ปัญหาที่คุกคามเพื่อความอยูรอด ซึ่งจะมีอยู่ 4 วิธีด้วยกัน ยอมตาม – เป็นการที่ละเลยความสนใจที่แท้จริงของตนเอง (Self) โดยไปใส่ใจที่ผู้อื่น (Other) และบริบท (Context) โดยยอมโอนอ่อนผ่อนตามไปตามผู้อื่น เพื่อตัวเองจะได้ไม่ต้องรับผิดชอบการตัดสินใจ บงการ – เป็นการที่ละเลยต่อความสำคัญผู้อื่น (Other)
โลกแห่งการเรียนรู้ยังคงก้าวเดินต่อไป วันนี้ก้าวมาสู่การเรียนรู้โลกภายในกับ “ซาเทียร์” ที่จัดโดย เสมสิกขาลัย นำโดยกระบวนกร 3 ท่าน คือ ศ.พญ.นงพงา ลิ้มสุวรรณ นพ.ภุชงค์ เหล่ารุจิสวัสดิ์ คุณศิริวรรณ ทวีวัฒนปรีชา เริ่มต้นกิจกรรมในวันนี้ กระบวนกรได้ชวนเราให้สำรวจในข้อดีของตนเอง มองเห็นคุณค่าในตนเอง ให้เราจับคู่และเล่าข้อดีของตนเองให้คู่ของเราฟัง และเมื่เราเป็นผู้รับฟังก็ขอให้ฟังด้วยความชื่นชม Appreciate Listening จากนั้นกระบวนกรก็นำเราให้ทำความเข้าใจในเรื่องความสอดคล้องกลมกลืน (Congruence) ผ่านวงกลมแสดงความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่าง
CSR ไม่ใช่เรื่องของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งขององค์กร แต่เป็นหน้าที่ของทุกฝ่ายในองค์กรที่ต้องร่วมมือกัน HR ก็นับเป็นฝ่ายหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนกลยุทธ์ CSR ในองค์กร ตั้งแต่การจัดอบรมให้ความรู้พื้นฐานทางด้าน CSR และ Sustainable Development เพื่อให้เกิดการกระตุ้นสร้างจิตสำนึกในเรื่องความรับผิดชอบของสังคมขององค์กร นอกจากนี้แล้ว HR ในฐานะที่รับผิดชอบดูแลพนักงาน ที่จัดเป็น Stakeholder รายหนึ่งที่สำคัญนั้น จะสามารถทำ CSR กับคนภายในองค์กรอย่างไรให้อยู่ดีมีสุข ตั้งแต่ก่อนเข้าทำงาน เข้ามาทำงาน จนสุดท้ายลาออกไป
บทสรุปสำหรับ 3 วัน ในการเรียนหลักสูตร “Leadership for Transcendence” ที่ขยี้ลงไปในประเด็น Intuition เป็นหลักตลอดนั้น สำหรับผมแล้วนั้นยอมรับเลยว่าระดับการเข้าถึง Intuition ยังน้อยอยู่มาก ถามว่าเชื่อไหมในเรื่อง Intuition ? ตอบได้เลยว่าเชื่อ เพราะเคยเจอในเรื่องเหล่านี้ที่น่ามหัศจรรย์มาก ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาไปวิปัสสนากับพระสายวัดป่าต่าง ๆ และก็มีปรากฎเตือนเป็นสัญญาณเพื่อบอกให้เราทำอะไรบางอย่างในช่วงชีวิตที่ผ่านมา เช่น การตัดสินใจลาออกจาก SCG